Tijdens dit ronde tafelgesprek namen expert Ilja De Coster, samen met Bart en Tamara, het woord. Bart en Tamara hebben elk een eigen project en aanpak. De thema-avond draaide rond fondsenwerving, en hieronder geef ik een samenvatting van de belangrijkste tips en inzichten.
Wat is fondsenwerving?
Fondsenwerving kan vele vormen aannemen. Het gaat van grote organisaties tot kleine initiatieven, elk met hun eigenheid. Ook de sectoren zijn erg divers. Er zijn verschillen, maar ook duidelijke gelijkenissen.
Non-profits halen hun middelen doorgaans uit een combinatie van:
-
Overheidssubsidies
-
Giften en sponsoring
-
Dienstverlening of verkoop (bv. een theater dat tickets verkoopt)
Wanneer Ilja over fondsenwerving spreekt, bedoelt hij specifiek giften en sponsoring.
Het fundamentele verschil tussen een commercieel bedrijf en een non-profit is dat bij een bedrijf de begunstigde ook de betaler is. Bij non-profits is dat vaak niet zo: de begunstigde is iemand anders dan degene die betaalt. Daarom spreken we over vrijwillig inkomen. Dat onderscheid heeft belangrijke consequenties: je moet zowel begunstigden als betalers anders benaderen en tevreden houden.
Belangrijk is om positief naar fondsenwerving te kijken.
Filantropie is een vrijwillige daad van een mens voor het gemeenschappelijke belang.
Praktijkvoorbeelden
Tamara werkt volgens een zelfredzaam model, waarbij ze inzet op sterktes. Vijf jaar geleden stelde ze zich de vraag: “Waarom kopen mensen iets?” Denk bijvoorbeeld aan een taart van de Chiro — je koopt die niet omdat ze per se superlekker is, maar uit sympathie. Dat commerciële luik kun je slim inzetten. Zo startte ze haar bakatelier: koekjes met een ziel, met aandacht voor duurzaamheid, lokaal en zonder plastic.
Beleefd vragen met het hart op de juiste plaats is essentieel. Je plant een zaadje dat je regelmatig water geeft en laat groeien. Tamara begon met een visienota: twintig woorden op een wit blad, die telkens meer tentakels kregen. Zo groeide haar visie stap voor stap.
Belangrijke voorwaarden voor succes
Netwerk – Verhaal – Passie
Dit zijn de drie basisvoorwaarden om succesvol te zijn. Fondsenwerving is hard werken, intensief, en vraagt volhouden. Alleen die drie garanderen geen succes, maar ze helpen enorm.
Ilja legt uit dat er rond elke organisatie potentiële donoren zwermen. Je moet dichtbij beginnen. Breng in kaart wie er in je omgeving zit en wie je kan steunen. Zodra één persoon ‘hapt’, volgen er vaak meer.
Het draait niet enkel om “wie ken jij?”, maar ook om “wie kennen zij?”. Denk aan buren, lokale ambtenaren, verenigingen, enz. Zoek mensen die een deur kunnen openen.
Lijstjes maken helpt. Noteer wie je kent en geef elke naam een score op drie dimensies:
-
Vermogen
-
Motivatie (voor jouw thema of visie)
-
Connectie (hoe goed ken je hen)
Vermenigvuldig de scores en bepaal zo je prioriteiten. Netwerken kan toevallig, maar ook systematisch via deze oefening. Netwerken is praten, luisteren, hulp vragen en ontvangen.
Je verhaal
Hoe vertel je wat je doet? Welke woorden gebruik je? Hoe leg je je probleem en oplossing uit aan mensen die je context niet kennen? Oefen hierop. Denk ook aan de voordelen voor anderen en durf bedragen te noemen.
“Alle beetjes helpen” is geen goede boodschap.
Benoem concreet wat je wil bereiken en hoeveel je nodig hebt. Dat straalt professionaliteit en vertrouwen uit.
Maak intern duidelijke ethische keuzes: wat vertel je, en hoe? Denk bv. aan het gebruik van beelden van kinderen met een beperking. Wat je juist kiest, is minder belangrijk dan dat je er bewust over nadenkt en het samen bespreekt.
Oefening: wie zou ons missen?
Stel jezelf de vraag: “Als onze organisatie er morgen niet meer is, wie gaat ons missen? Wat verliest de samenleving?” Doe deze oefening met je groep.
Vertrouwen win je door expertise aan te tonen, transparant te werken, en te tonen dat je een goed bestuur hebt. Werk met referentiepersonen of bekende ambassadeurs. Maak ook prijslijsten: hoeveel kost revalidatie, een lift, enz. Mensen willen zien wat hun bijdrage concreet betekent.
Passie en volhouden
Succes hangt sterk samen met gedrevenheid en de manier waarop je je verhaal brengt. Zoek mensen die gepassioneerd kunnen vertellen en stuur hen naar potentiële donoren.
Besef dat fondsenwerving een proces is met veel meer “nee’s” dan “ja’s”. Dat overkomt elk project. Het verschil is dat succesvolle projecten blijven volhouden en zich niet schamen om steun te vragen.
Omgaan met tegenslag
Bart benadrukt het belang van durven vragen stellen en kijken wie je kent. Ze maakten een lijst van contacten, spraken mensen aan en ontdekten hoeveel steun er dichtbij te vinden was. Zonder formele opleiding gingen ze op pad, vertelden hun verhaal aan Thomas More en de Universiteit Hasselt — toevallig kende iemand daar weer iemand anders, en zo gingen deuren open.
Vertrouwen bouw je door geloofwaardigheid. Een voorbeeld: via een bekende kwam een BV hun verhaal vertellen op een benefietavond, met pianospel en radio-aandacht. Zo verspreidde het verhaal zich verder.
Ze netwerken actief, blijven hun verhaal brengen bij instanties zoals VIPA en VAPH, en organiseren nu zelfs een soort speeddates om mensen in hun netwerk met elkaar te verbinden.
Tamara deelt hoe humor vaak deuren opent. Ze schreef een speelse brief naar Ben Weyts om samen koffie te drinken — en een week later zat ze effectief met hem aan tafel. Geen geld, wel waardevolle tips en aandacht.
Sponsoring en fondsenbronnen
Tamara onderscheidt vijf categorieën:
-
Subsidies – omslachtig, traag en vaak frustrerend. Als je er eentje vindt, moet je doorzetten en eventueel hulp inschakelen voor de expertise.
-
Fundraising – eigen acties. Ze gebruiken bv. Lego-blokjes als symbool om mensen te betrekken en te verbinden.
-
Belevingsevenementen – bv. “Dinners in the Dark” in samenwerking met Hilton en Tomorrowland-materiaal. Zo sensibiliseren ze op een originele manier.
-
Helpende handen – niet alles draait om geld.
-
Materiaal en knowhow – ook dit is waardevol.
Verbinding en samenwerking
Het allerbelangrijkste: betrokkenheid opbouwen in je omgeving. Drie jaar lang investeerde Tamara in haar buurt, leerde ze iedereen kennen, en kreeg ze hulp omdat mensen zagen dat ze ervoor ging.
4000 mensen die elk 5 euro geven, of één grote schenker — beide zijn waardevol, maar betrokkenheid zorgt voor duurzaamheid.
Tot slot
Iedereen bewandelt zijn eigen weg. Het gaat niet altijd vanzelf, en er zijn ook moeilijke momenten waarop je je afvraagt waar je aan begonnen bent. Maar hulp vragen en leren aanvaarden is een proces dat dagelijks groeit.
Durf je kwetsbaarheid tonen. Zoek mensen met expertise waar jij die niet hebt. Wees eerlijk over je sterktes en zwaktes.
Filantropie is de essentie: voor elkaar zorgen, elkaars schouder aanbieden en samen doorgaan, met vallen en opstaan.
Er is geen garantie op succes van bij de start. Laat dat je niet tegenhouden. Werk samen, speel open kaart met andere vzw’s en versterk elkaar.
Geld verdienen doe je alleen als je ook anderen laat verdienen. Samen sta je sterker — dat is het zelfredzaam model.
De powerpoint kan je downloaden via deze link:
IDC_Gipso_WebinarRondeTafel_fondsenwerving_v1.pptx (510,7 KB)