Inleiding
Dit verslag biedt een samenvatting van het VAPH-Afstemmingsoverleg (najaar 2024) met een focus op regelgeving, financiering, kwaliteitskaders en projecten die specifiek relevant zijn voor kleinschalige initiatieven en ouderprojecten. De informatie is geoptimaliseerd om bruikbaar en toegankelijk te zijn voor lezers.
1. Nieuwe regelgeving en financiering
1.1 Variabele prestaties
Het VAPH introduceert een flexibel subsidiëringsysteem voor variabele prestaties. Belangrijke kenmerken zijn:
- Berekening op maat: Uren worden bepaald op basis van registraties of erkenning, specifiek voor zorgvormen zoals Rechtstreeks Toegankelijke Hulp (RTH) en Multifunctionele Centra (MFC).
- Flexibel inzetbaar: Toegewezen uren kunnen worden gebruikt voor avond-, nacht- en weekendondersteuning.
- Kostenverlaging: Vanaf 2024 worden bijdragen zoals de “Bijdrage A” afgeschaft, wat zorgt voor eenvoud in administratie en lagere kosten.
1.2 Diplomavoorwaarden en personeelsbeleid
De versoepeling van diplomavereisten en anciënniteit biedt meer flexibiliteit bij het aanstellen van personeel:
- Organisaties kunnen zelfstandig bepalen wie geschikt is voor bepaalde functies.
- Anciënniteitsregels zijn versoepeld, wat aanpassingen in personeelsbeleid vergemakkelijkt.
2. Kwaliteit en participatie
2.1 Nieuw kwaliteitskader
Het nieuwe kwaliteitskader, volledig uitgerold tegen 2027, heeft de volgende doelen:
- Regelluw beleid: Minder administratieve lasten voor organisaties.
- Betrokkenheid gebruikers: Actieve participatie van cliënten en hun netwerken.
- Transparantie: Duidelijke afspraken en meetbare impact.
2.2 Handelingsplannen en zelfevaluatie
Transparantie en evaluatie zijn cruciaal:
- Minderjarigen: Jaarlijkse evaluatie van handelingsplannen.
- Meerderjarigen: Evaluatie minstens om de drie jaar.
- Beleidsplannen: Jaarlijkse zelfevaluaties met input van gebruikers en personeel, gecontroleerd door steekproeven.
2.3 Participatie van gebruikers
De betrokkenheid van gebruikers is essentieel:
- Collectieve overlegorganen: Voor structurele input van cliënten.
- Klachtenprocedures: Eenvoudige toegang tot klachtencommissies.
- Feedbackplatforms: Actieve deelname via het participatieplatform voor waardering en verbeteringen.
3. Specifieke projecten en uitbreidingen
3.1 Gezinshuizen
Een innovatieve woonvorm waarbij minderjarigen met een beperking in een gezinsomgeving wonen:
- Professionele ondersteuning: Gezinshuisouders bieden een veilige en kleinschalige residentiële ondersteuning.
- Samenwerking: Ondersteuning door pleegzorg en MFC-diensten.
- Pilootprojecten: Twee initiatieven (OLO-Rotonde en Bethanië) zijn succesvol van start gegaan.
3.2 Nieuwe ouderinitiatieven (2023-2024)
Voorbeelden van succesvolle ouderprojecten:
- G-Woon! (Mortsel) en Toontjeshuis (Gent) tonen hoe kleinschaligheid en inclusie kunnen samengaan.
- Deze projecten richten zich op samenwerking binnen lokale gemeenschappen.
3.3 Groenezorginitiatieven
Groenezorginitiatieven bieden een innovatieve aanpak:
- Voorbeelden: Zorgboerderij Rimpeling en Zorg- en beleeftuin Marmiche in Vlaams-Brabant en Brussel.
- Kansen: Integratie van natuur en zorg ondersteunt duurzame doelen en inclusie.
4. Extra ondersteuning en tools
4.1 Tijdelijke extra middelen voor complexe noden
Voor personen met complexe ondersteuningsnoden:
- Doelgroep: Mensen met verstandelijke beperkingen, NAH of ASS gecombineerd met psychische problematiek.
- Gebruik: Middelen kunnen worden ingezet voor extra personeel of externe ondersteuning.
4.2 Time-out plaatsen
Regionale time-outplaatsen voor crisissituaties:
- Gebruik: Maximaal 60 dagen per persoon per jaar.
- Verspreiding: Beschikbaar in alle Vlaamse provincies, erkenning vanaf 2025.
5. Aanbevelingen voor kleinschalige initiatieven
Flexibele regelgeving
Maak gebruik van de versoepelde diplomavoorwaarden en flexibele financieringsregels om efficiënte teams samen te stellen.
Innovatieve zorgvormen
Integreer gezinshuizen en groenezorginitiatieven voor een persoonlijke en duurzame aanpak.
Participatie en transparantie
Stimuleer betrokkenheid van gebruikers via participatieplatforms en zorg voor transparante evaluatieprocedures.
Financiële ondersteuning
Benut de tijdelijke middelen en flexibele financiering om te reageren op specifieke noden van gebruikers.
Conclusie
Het VAPH biedt met nieuwe regelgeving en initiatieven een solide basis voor kleinschalige projecten en ouderinitiatieven. Door gebruik te maken van de voorgestelde tools en participatiemogelijkheden kunnen deze projecten bijdragen aan een inclusieve en duurzame zorgomgeving.